Minder ammoniakemissie in biologische varkensstal

Biologisch varkenshouder Joost van Alphen uit Vlijmen heeft slimme looplijnen in zijn drachtige zeugenstal, waardoor de dieren op aparte plekken mesten en urineren. Dat helpt bij het verlagen van de ammoniakemissie, want waar mest en urine samenkomen, ontstaat ammoniak. De looplijnen voor de zeugen zijn gecreëerd met een slimme opstelling van het voerstation en een bewuste maatvoering van de potstal. Een varken mest niet graag op de plek waar het vreet of ligt. Dat gedrag is precies waar Van Alphen op zijn bedrijf met 400 zeugen gebruik van maakt.  

Er zijn meer mogelijkheden om de ammoniakemissie op biologische varkenshouderijen bij de bron aan te pakken. Een overzichtelijke factsheet zet de mogelijkheden op een rijtje. De factsheet is gebaseerd op onderzoek door Wageningen Livestock Research. Deze en andere kennis wordt gedeeld met varkenshouders via het SABE-project ‘Kennisdeling brongerichte ammoniakemissie reductie biologische varkenshouderij’. Elk bedrijf is uniek: er is geen varkensstal hetzelfde. Met dit project bieden Bionext en de Vereniging Biologische Varkenshouders maatwerk en inspiratie voor verdere verduurzaming van de biologische varkenshouderij.

Kansrijke maatregelen

Biologische varkenshouders zijn tot nu toe vrijgesteld van de eisen tot ammoniakreductie, zoals die wel gelden voor reguliere varkenshouders. Maar ook bij biologische varkenshouders is er veel winst te behalen op het gebied van ammoniakemissie.  

Maatregelen uit de reguliere varkenshouderij werken vaak niet in de biologische varkenshouderij door wezenlijke verschillen in de huisvesting. Zo werken luchtwassers in de biologische varkenshouderij nauwelijks door de buitenuitloop. Daarom is er een apart onderzoek naar kansrijke maatregelen voor de biologische varkenshouderij. Uit dit onderzoek blijken de onderstaande maatregelen perspectief te bieden:

• Verdunning van mest met water in zogenoemde waterkanalen.
• Verwijdering van mest met schuif of band. 
• Verkleining van het emitterend kelderoppervlak. Dit kan door het plaatsen van schuine wanden in het mestkanaal.  
• Specifiek voor drachtige zeugen is er de rondloopstal met zeugenvoerstation en strobed. Dit is het systeem dat varkenshouder Van Alphen gebruikt.

De belangrijkste conclusie van het rapport is dat de ammoniakemissie via één van deze maatregelen of een combinatie ervan, kan leiden tot een reductie van ammoniakemissie op stalniveau van circa 20 tot 55%.  

Mest verwijderen met bolle mestband

Biologische varkenshouders Jeroen en Nieske Neimeijer uit Heino laten een aantal technische maatregelen zien in de huisvesting van hun varkens in deze video. De roosters buiten, waar vooral gemest wordt, zijn driekantig waardoor de mest snel door de roosters zakt. Daaronder loopt een bolle mestband, waar de urine door de bolling direct vanaf loopt. Met de mestband wordt dagelijks gedraaid, wat helpt bij verlaging van de ammoniakemissie.